facebook

Cewniki

Cewniki urologiczne odprowadzają mocz w sytuacji, gdy załatwienie potrzeb fizjologicznych nie jest możliwe w naturalny sposób. Cewnik wewnętrzny w kształcie cienkiej rurki z plastiku umieszczany jest w pęcherzu, skąd mocz spływa do zewnętrznego, wymiennego woreczka. Cewniki urologiczne są wykonane z najwyższej jakości materiałów, przeważnie lateksowych i silikonowych, w różnych rozmiarach i kształtach. Ta różnorodność pozwala na dopasowanie cewnika do indywidualnych potrzeb pacjenta. 

Cewniki - kiedy się stosuje? 

Cewniki urologiczne stosuje się po przebytych operacjach i zabiegach, ale też w urazach dróg moczowych oraz aby złagodzić ból, kiedy w drogach moczowych pojawi się kamień. Przyczyną zastosowania cewnika może być też guz pęcherza lub przerost prostaty. Cewnikowanie przeprowadza się również, gdy nerwy i mięśnie pęcherza nie działają prawidłowo. Cewniki stosowane są także w przypadku stwierdzenia wad rozwojowych np. u dzieci. Na etapie leczenia szpitalnego cewniki są zakładane przez lekarza lub personel medyczny, w warunkach domowych samodzielne lub z pomocą opiekuna. 

Cewniki są zakładane doraźnie np. przed zabiegiem lub w celu płukania pęcherza. W bardziej skomplikowanych przypadkach cewniki mogą być założone na stałe. Jednak nie mogą pozostawać w ciele pacjenta bez ograniczeń czasowych. Powinny być regularnie wymieniane ze względu na możliwość wystąpienia infekcji. Cewniki mogą też być zakładane na czas leczenia szpitalnego, w celu wykonania specjalistycznych badań oraz podania leków bezpośrednio do pęcherza np. w chemioterapii. 

Cewnik - budowa i rodzaje

Cewnik urologiczny jest produkowany w dwóch rodzajach: 

  • cewnik przerywany - wkładany jest do pęcherza tymczasowo i usuwany, kiedy pęcherz jest opróżniony. Te cewniki są zakładane pacjentowi nawet kilka razy w ciągu dnia i pozwalają na bieżąco kontrolować działanie pęcherza.
  • cewnik stały - zakładany jest pacjentom na wiele dni lub tygodni i jest utrzymywany we właściwej pozycji przez wypełniony wodą lub solą fizjologiczną balon, który zapobiega wysunięciu się cewnika.

Cewnik stały jest mniej uciążliwy dla pacjentów, ponieważ pozwala uniknąć wielokrotnego wprowadzania cewnika, tak jak w przypadku cewników przerywanych. Stałe cewniki mogą jednak częściej powodować infekcje. 

Na rynku istnieje kilka najważniejszych rodzajów cewników moczowych:

Cewniki Foley - to prosty cewnik wewnętrzny z dwoma otworami, wykonany z lateksu lub silikonu z balonikiem wodnym stabilizującym cewnik w pęcherzu. Cewniki Foleya służą pacjentowi przez kilka dni, po wyjęciu są usuwane, 

Cewnik Nelaton - to również cewnik wewnętrzny, jednorazowy o bardzo prostej budowie z jednym otworem służący do drenowania pęcherza przez kilka dni, 

Cewnik Tiemanna - lekko zagięty, najczęściej stosowany u pacjentów z przerostem prostaty lub zwężeniem cewki moczowej. 

Innym typem cewników są cewniki zewnętrzne - nakładane bezpośrednio na prącie. Są produkowane w kilku rozmiarach i wyposażone w element samoprzylepny. Przezroczysty cewnik zewnętrzny ma kształt kapturka i jest bezpieczniejszy od cewników wewnętrznych, gdyż nie jest wprowadzany do dróg moczowych.

Cewniki zewnętrzne zostały zaprojektowane tak, aby nie ograniczać pacjenta w codziennym życiu i czynnościach. Cewnik z miękkiego silikonu doskonale dopasowuje się, umożliwia skórze oddychanie oraz zapewnia komfort noszenia.

Sprzęt urologiczny nie byłby kompletny bez worka na mocz. Na rynku są dostępne worki do cewników, których najpopularniejsza pojemność to 2000 ml, produkowane są w jałowych opakowaniach posiadają zwykle dren i zawór spustowy. 

Cewniki urologiczne - z jakich materiałów?

Cewniki urologiczne wykonane są z wysokiej jakości materiałów, jednak ich wybór powinien odbywać się w konsultacji z lekarzem. Sporo cewników dostępnych na rynku jest wykonanych z lateksu, który może powodować alergie. Pacjentom nadwrażliwym na lateks rekomendowane są cewniki wykonane z medycznej odmiany silikonu. Materiał ten ogranicza reakcję błon śluzowych i zwiększa komfort pacjenta. 

Cewniki urologiczne wykonane z silikonu mają idealnie gładką powierzchnię, która zapobiega osadzaniu się kryształków moczowych, przez co wydłuża czas utrzymania cewnika u pacjenta. Ponadto, wzmocnione zakończenie cewnika zapewnia jego bezpieczne i wygodne użycie, a całkowicie transparentny materiał umożliwia dokładną kontrolę i obserwację moczu wewnątrz cewnika. 

Cewnik urologiczny - jak wygląda życie z cewnikiem? 

Cewnik urologiczny umożliwia prowadzenie względnie normalnego życia, można go bowiem ukryć pod ubraniem, prowadzić normalne życie zawodowe, towarzyskie, uprawiać rekreację oraz zaspokajać potrzeby seksualne. Przyzwyczajenie się do funkcjonowania z cewnikiem może zająć trochę czasu, warto także skorzystać z porad specjalistycznej pielęgniarki, która powie jak pielęgnować cewnik. 

Cewnik urologiczny i niezbędny zestaw początkowy powinniśmy otrzymać już w szpitalu. W sprzęt potrzebny do codziennej pielęgnacji można się zaopatrzyć w specjalistycznych sklepach, także internetowych stomia.eu.

Cewniki moczowe - codziennie zabiegi

Cewniki moczowe w większości mogą być obsługiwane samodzielnie. Jeśli pacjent nauczył się już wprowadzać cewnik, to powinien kilka razy dziennie spuścić mocz do toalety lub do worka. Cewniki moczowe są jednorazowe i po użyciu powinny zostać wyrzucone.

Wprowadzanie cewnika może się wiązać z pewnym dyskomfortem, dlatego przyjętą metodą łagodzenia nieprzyjemnego odczucia jest stosowanie żelu znieczulającego. Obecność cewnika też może sprawiać pewne niedogodności, ale większość osób ze stałym cewnikiem z czasem się do niego przyzwyczaja.

Cewniki moczowe powinno się stosować w miarę regularnie w ciągu dnia lub tylko momentach, kiedy czujemy potrzebę. Cewniki stałe odprowadzają mocz do worka wyposażonego w specjalny zawór umożliwiający jego opróżnienie. Należy pamiętać o regularnym usuwaniu moczu z worka i nie doprowadzać do jego całkowitego zapełnienia. Kiedy worek jest napełniony w połowie lub trzech czwartych wówczas należy go już opróżnić. Regularność opróżniania worka sprzyja właściwej pracy pęcherza.

Cewnik moczowy - podstawowe zasady higieny

Cewnik moczowy powinien być wymieniany z zachowaniem możliwie najwyższych standardów higienicznych. Cewnikowanie, czyli wymiana cewnika może się odbywać w różnych warunkach, czterema technikami: sterylną, aseptyczną, bezdotykową i czystą. Pacjentom podczas długotrwałego leczenia szpitalnego, cewniki wymienia personel. Jeśli jednak cewnikowanie jest konieczne na dłużej, wówczas pacjenci mogą dojść do wprawy i wymieniać sobie cewnik samodzielnie, choć to wymaga pewnej sprawności i zwinności, której nie posiadają np. osoby w podeszłym wieku. 

Cewnik moczowy i jego obsługa wymagają utrzymywania higieny. Należy o niej pamiętać, bo podczas cewnikowania istnieje ryzyko infekcji dróg moczowych oraz innego rodzaju problemów, takich jak: stany zapalne najądrzy, zwężenia cewki moczowej, czy pojawienie się krwi w moczu. Aby uniknąć tych dolegliwości powinno się worek i zawór przy stałej cewce zmieniać co 5-7 dni. Na noc najlepiej przymocować większy worek do zaworu, umieścić go na stojaku obok łóżka. Stały cewnik należ wymieniać co najmniej raz na 3 miesiące. Może to zrobić lekarz, pielęgniarka lub przeszkolony opiekun. 

Poza tym pamiętajmy o powszechnych zasadach higieny - myciu rąk, ciała i cewnika ciepłą wodą z mydłem. Szczególnie powinniśmy zwrócić uwagę na mycie rąk przed i po zainstalowaniu sprzętu urologicznego. Dbajmy, też o odpowiednie nawodnienie oraz spożywanie produktów bogatych w błonnik - owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych.